Toezicht op woningcorporaties afwachtend en onvolledig

Gepubliceerd op: 5 Juni 2014

Het toezicht op de wijze waarop woningcorporaties hun taak uitvoeren is de afgelopen twintig jaar afwachtend en onvolledig geweest. De verantwoordelijke bewindspersonen hadden geen goed zicht op de (commerciële) nevenactiviteiten van corporaties. Woningcorporaties leefden de plicht om nevenactiviteiten vooraf aan de minister te melden, slecht na.

Dat concludeert de Algemene Rekenkamer in het onderzoek Toezicht op het presteren van woningcorporaties, over het volkshuisvestelijk toezicht sinds 1996 door de minister voor Wonen en Rijksdienst en zijn voorgangers. Het onderzoek is mede bedoeld ter ondersteuning van de Parlementaire Enquêtecommissie Woningcorporaties.

De taakopvatting van de woningcorporaties dijde de afgelopen twintig jaar uit, mede gevoed door de tijdgeest. De bewindspersoon met de portefeuille volkshuisvesting heeft de wettelijke plicht zich jaarlijks een oordeel te vormen over onder andere de prestaties van woningcorporaties. Dit is de afgelopen twintig jaar onvolledig gebeurd.

De verantwoordelijke bewindspersonen hadden de afgelopen jaren geen goed zicht op de (commerciele) nevenactiviteiten van corporaties. Deze leefden de plicht om nevenactiviteiten vooraf aan de minister te melden, slecht na. Op rijksniveau ontbrak daardoor inzicht in de financiele risico's van de nevenactiviteiten, die van 2007 tot en met 2012 (de periode waarover gegevens bekend zijn) voor de sector als geheel verliesgevend zijn geweest.

De Algemene Rekenkamer beveelt aan om het volkshuisvestelijk toezicht te intensiveren en te professionaliseren, onder meer door te zorgen voor een doelmatige organisatie, met voldoende mensen en middelen en een toetsingskader voor het beoordelen van de prestaties van corporaties. Kerntaken en nevenactiviteiten van corporaties moeten afgebakend worden en er moet beter inzicht ontstaan in de nevenactiviteiten van woningcorporaties en in de financiële en bestuurlijke banden die zij hebben met dochterondernemingen, medeaandeelhouders of andere rechtspersonen of vennootschappen.

Daarnaast, stelt de Algemene Rekenkamer, is het van belang dat de Herzieningswet Toegelaten Instellingen Volkshuisvesting snel wordt geïmplementeerd en dat de nieuwe EU-regels, die sinds 2011 van kracht zijn, zo spoedig mogelijk omgezet worden in Nederlandse regelgeving. Maar de sector heeft zelf ook een belangrijke taak. Goed toezicht is noodzakelijk, maar het is geen garantie tegen het falen van publieke organisaties.

› Terug naar vorige pagina